زبان گرجی یکی از قدیمیترین و منحصر بهفردترین زبانها در جهان است که ریشه در تاریخ و فرهنگ غنی مردم گرجستان دارد. این زبان به عنوان زبان رسمی این کشور شناخته میشود و دارای الفبای خاص و ساختاری منحصر بهفرد است. با اینکه زبان گرجی بخش زیادی از ارتباطات داخلی را تشکیل میدهد، فهم آن برای مسافران و مهاجران میتواند به عنوان یک جستجو برای آشنایی بیشتر با این سرزمین، فرصتی جذاب باشد. پس در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی زبان گرجی بپردازیم.
زبان گرجستان چیست؟
در گرجستان زبان گرجی که به آن “کارتولی” گفته میشود، به عنوان زبان رسمی کشور شناخته شده و تقریبا 95% مردم به این زبان صحبت میکنند. این زبان زیرمجموعه زبانهای قفقازی بوده و جزئی از گروه زبانهای کارتولی محسوب میشود که شامل زبانهای سوان، لاز و مینگرلی است. زبان گرجی از ویژگیهای خاصی برخوردار میباشد و به عنوان یکی از میراث غنی فرهنگ مردم گرجستان شهرت دارد. علاوه بر زبان گرجی، زبانهای دیگری هستند که در این کشور مورد استفاده قرار میگیرند. از جمله این زبانها میتوان به زبان آذری و روسی اشاره کرد. براساس آمار بدست آمده، حدود 7% مردم گرجستان توانایی صحبت کردن به زبان آذری و حدود 1.5% مردم توانایی صحبت به زبان روسی را دارند.
تاریخچه زبان گرجی
زبان گرجی از تاریخچهای کهن و غنی برخوردار است و قدمت آن به قرن پنجم میلادی برمیگردد. در منطقه قفقاز جنوبی، به مدت 15 قرن این زبان تنها برای نوشتار مورد استفاده قرار میگرفت و در طی این زمان، عمدتا توسط اعضای کلیسای ارتدوکس گرجی که آن را به زبان آئینی استفاده میکردند، زنده ماند. تکامل زبان گرجی در طی 3 دوره مهم اتفاق افتاد که عبارتند از: گرجستان قدیم، قرون وسطی و دوره مدرن از قرن هجدهم به بعد با آغاز رنسانس گرجستان.
در دهه 1860، زبان گرجی توسط نویسندگان برجستهای مانند ایلیا چاوچاوادزه، آکاکی تسرتلی و واژا پشاولا احیا شد و شکل جدیدی پیدا کرد که تأثیر بسیاری بر ادبیات و فرهنگ گرجی داشت. این زبان همچنان نماد هویت ملی مردم گرجستان باقی مانده است.
گویش های زبان گرجی
گویشهای زبان گرجی تنوع گستردهای دارند که از ویژگیهای کوهستانی این کشور ناشی میشود. این گویشها به دو گروه اصلی غربی و شرقی تقسیم میشوند.
- گویشهای غربی بیشتر در مناطقی کوهستانی و منزوی استفاده میشوند و از نظر زبانی محافظهکارانهترند. در این گویشها، ویژگیهای قدیمی زبان گرجی حفظ شدهاند که در گرجی استاندارد دیگر مشاهده نمیشود.
- در مقابل، گویشهای شرقی بیشتر در مناطقی مانند کارتلی و ککستی مورد استفاده قرار میگیرند که زبان استاندارد گرجی بر اساس آنها ایجاد شده است. تکثیر این لهجهها و تفاوتهای گویشی به دلیل پراکندگی جغرافیایی و ایزوله بودن جوامع مختلف است.
این تنوع گویشی گاهی باعث میشود که برخی گویشها از دیگر گویشها قابل تفکیک باشند، اما بهطور کلی، مردم گرجستان قادر به درک متقابل این گویشها هستند.
الفبا زبان گرجی
الفبای زبان گرجی تاریخچهای باستانی دارد که از زمان پیوستن گرجستان به مسیحیت در سال ۳۳۷ میلادی آغاز شد. این الفبا به عنوان یک سیستم نوشتاری منحصر بهفرد، ابتدا بر اساس الفبای ختسوری (کلیسایی) در قرن پنجم استفاده میشد، سپس در قرون بعدی الفبای مخدرولی جایگزین آن شد. الفبای مدرن گرجی که امروزه به طور رسمی به کار میرود، از حروفی با شکل گرد و شکسته تشکیل شده و شامل ۳۳ حرف است. زبان گرجی چندین سیستم رومیسازی دارد که برای نمایش حروف الفبای خود بهویژه در اسناد رسمی مانند گذرنامهها و علائم جادهای استفاده میشود، گرچه در عمل گاهی این سیستم با ابهاماتی همراه است.
آیا در گرجستان فارسی صحبت می کنند؟
گرجستان کشوری فارسی زبان نیست و با وجود مهاجران ایرانی و یا ایرانیهایی که تبعه گرجی دارند در این کشور، فارسی به عنوان زبان رسمی یا رایج استفاده نمیشود. برای ارتباط با مردم محلی در گرجستان، شما باید به زبان گرجی صحبت کنید که دارای الفبای خاص خود است. اگرچه در برخی مناطق گردشگری و در میان ایرانیانی که در این کشور اقامت دارند، ممکن است بتوانید به فارسی صحبت کنید اما برای راحتی بیشتر در تعاملات عمومی و رسمی باید به زبان گرجی یا انگلیسی مسلط باشید. این زبان به عنوان بخشی از هویت ملی گرجستان محسوب میشود و یادگیری آن میتواند برای سفر و کار در این کشور مفید باشد.
کلام آخر
زبان گرجی نه تنها به عنوان یک وسیله ارتباطی در گرجستان، بلکه به عنوان بخشی از هویت فرهنگی و ملی این کشور شناخته میشود. با تاریخچهای طولانی و الفبای خاص، این زبان همچنان جایگاه ویژهای در زندگی مردم گرجستان دارد. برای هر کسی که قصد سفر یا مهاجرت به گرجستان را دارد، آشنایی با زبان گرجی میتواند به تجربهای غنیتر و ارتباطی بهمراتب راحتتر منجر شود و شما را با فرهنگ این سرزمین بیشتر آشنا سازد.
بدون دیدگاه